1.1 โรคขาดโปรตีนและแคลอรี

                                                 โรคขาดโปรตีนและแคลอรี

           เป็นโรคที่เกิดจากร่างกายได้รับสารอาหารประเภทโปรตีนคาร์โบไฮเดรตและไขมันที่มีคุณภาพดีไม่เพียงพอเป็นโรคที่พบบ่อยในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 ปีโดยเฉพาะทารกและเด็กก่อนวัยเรียนอันเนื่องจากการเลี้ยงดูไม่เอาใจใส่เรื่องการกินอาหารหรือไม่มีความรู้ทางโภชนาการดีพอลักษณะอาการของโรคมี 2 รูปแบบคือควาซิออร์กอร์ (Kwashiorkor) และมาราสมัส (Marasmus)

           ควาซิออร์กอร์(Kwashiorkor) เป็นลักษณะอาการที่เกิดจากการขาดสารอาหารประเภทโปรตีนอย่างมากมักเกิดกับทารกที่เลี้ยงด้วยนมข้นหวานนมผงผสมและให้อาหารเสริมประเภทข้าวหรือแป้งเป็นส่วนใหญ่ทำให้ร่างกายขาดโปรตีนสำหรับการเจริญเติบโตและระบบต่างๆบกพร่องทารกจะมีอาการซีดบวมที่หน้าขาและลำตัวเส้นผลบางเปราะและร่วงหลุดง่ายผิวหนังแห้งหยาบมีอาการซึมเศร้ามีความต้านทานโรคต่ำติดเชื้อง่ายและสติปัญญาเสื่อม

            มาราสมัส เป็นลักษณะอาการที่เกิดจากการขาดสารอาหารประเภทโปรตีนคาร์โบไฮเดรต
และไขมันผู้ที่เป็นโรคนี้จะมีอาการคล้ายกับเป็นควาซิออร์กอร์แต่ไม่มีอาการบวมที่ท้องหน้าและขานาอกจากนี้ร่างกายจะผอมแห้งศีรษะโตพุงโรผิวหนังเหี่ยวย่นเหมือนคนแก่ลอกออกเป็นชั้นได้และท้องเสียบ่อยอย่างไรก็ตามอาจมีผู้ป่วยที่มีลักษณะทั้งควาซิออร์กอร์และมาราสมัสในคนเดียวกันได้

             การป้องกันและรักษาโรคขาดโปรตีนและแคลอรี จากการสำรวจพบว่าทารกและเด็กก่อนวัยเรียนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นโรคขาดโปรตีนและแคลอรีมากที่สุดนอกจากนี้จากรายงานสถานภาพโภชนาการในประเทศไทยของกองโภชนาการกรมอนามัยยังพบอีกว่าในหญิงมีครรภ์และหญิงให้นมบุตรโดยเฉพาะในชนบทมีภาวะโภชนาการไม่ดีตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์มีอาการตั้งครรภ์ตั้งแต่อายุยังน้อยและขณะตั้งครรภ์งดกินอาหารประเภทโปรตีนเพราะเชื่อว่าเป็นของแสลงทำให้ได้รับพลังงานเพียงร้อยละ 80 และโปรตีนร้อยละ 62 – 69 ของปริมาณที่ควรได้รับการขาดสารอาหารประเภทโปรตีนเป็นปัญหาสำคัญอย่างหนึ่งของประเทศไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มตั้งแต่วัยทารกจนถึงวัยรุ่นด้วยเหตุนี้เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวจึงได้มีการส่งเสริมให้เลี้ยงทารกด้วยนมมารดามากขึ้นและส่งเสริมให้เด็กดื่มนมวัวน้ำนมถั่วเหลืองเพิ่มขึ้นเพราะน้ำนมเป็นสารอาหารที่สมบูรณ์ที่สุดเนื่องจากประกอบด้วยสารอาหารต่างๆครบทั้ง 5 ประเภท

             นอกจากนี้ในปัจจุบันยังมีหน่วยงานหลายแห่งได้ศึกษาค้นคว้าหาวิธีการผลิตอาหารที่ให้คุณค่าโปรตีนแต่มีราคาไม่แพงนักให้คนที่มีรายได้น้อยได้กินกันมากขึ้นสถาบันค้นคว้าพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ได้ค้นคว้าทดลองผลิตอาหารโปรตีนจากพืชเพื่อทดแทนโปรตีนจากสัตว์เช่นใช้ผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลืองที่เรียกว่าโปรตีนเกษตรที่ผลิตในรูปของเนื้อเทียมและโปรตีนจากสาหร่ายสีเขียวเป็นต้น